Expeditie Dolomieten: één groot avontuur!

Fietsen over gravelwegen en bikepacken wordt steeds populairder. Events schieten als paddenstoelen uit de grond. In 2020 organiseerde CYCLOsportive voor het eerst Expeditie Dolomieten. Eind augustus was het al weer de derde editie van dit geweldige avontuur door Oostenrijk en Italië. Één groot avontuur!

Tekst en beeld: Gerrit Vermeulen

Met 120 km en 2.700 hm’s is etappe 3 een echte Koninginnenetappe

Voor de derde keer stond van 27 augustus tot 1 september Expeditie Dolomieten op het programma. Vier dagen fietsen door de wilde natuur van Tirol en Zuid-Tirol. Een beetje Spartaans, maar ook met een beetje luxe. Wat ons betreft een mooie combi. Startte de Expeditie Dolomieten de voorgaande twee jaar nog in Innsbruck, dit jaar was de start in Tulfes. Een klein, typisch Tirools dorpje op een steenworp afstand van de grote stad. In vier dagen tijd leggen de deelnemers ruim 400 km en bijna 10.000 hoogtemeters af!

It is a race, but not a race

In tegenstelling tot de voorgaande edities is er in de derde editie een wedstrijdelement toegevoegd. Deelnemers gingen solo op pad, moesten een aantal checkpoints passeren en konden onderweg punten verdienen voor het klassement. Een klassement met een knipoog. Bij Expeditie Dolomieten gaat het niet om zo snel mogelijk van A naar B te fietsen. Kameraadschap, doorzettingsvermogen en mentale weerbaarheid worden misschien wel zwaarder gewogen dan de snelste tijd.

Etappe 1: Tulfes-Pfitscherjochhaus | 101 km | 2.400 hm’s

Het regent als we de luiken openen van Gasthof Neuwirt in Tulfes. Al voor het derde jaar op rij is de eerste dag van Expeditie Dolomieten een regenachtige dag. Is het de tijd van het jaar? Als de deelnemers om 8.30 uur bepakt en bezakt voor het hotel staan, begint het ligt te druppelen. De toppen van de bergen zijn in nevelen gehuld. Vandaag hebben de avonturiers de keuze uit twee routes. Een kortere, maar loodzware route van 84 km met 3.500 hm’s of een langere route van 101 km met 2.400 hm’s. De reisleiding bepaalt dat het weer te onzeker is om twee onverharde bergpassen te nemen en alle deelnemers fietsen de lange route. Veiligheid boven alles. Door de vallei gaan we richting Mayrhofen. Onderweg pakken we een paar korte klimmetjes en enkele gravelpaden. De uitdaging van etappe 1 zit hem in de laatste 15 km. Vanaf Mayrhofen gaat het geleidelijk aan bergop. De regen blijft ons gelukkig gespaard. Vanaf Mayrhofen is het ieder voor zich. Klimmen gaat nu eenmaal het fijnst in je eigen tempo.

Pfitscherjochhaus

Na Ginzling slaan we vlak voor de toltunnel scherp rechtsaf een grafelweg op. Het is flink klimmen geblazen om de tunnel te omzeilen! Maar het is een prachtige klim. Eenmaal weer op het asfal, scheiden 5 haarspeldbochten de uit elkaar gevallen groep van het laatste deel van de route. Na het Schleggeispeicher stuwmeer wordt het voor de deelnemers bikkelen! De weg is meer een wandelpad dan een pad geschikt voor fietsers. Op sommige delen moet er gelopen worden. Het deert geen enkele deelnemer. De omgeving is prachtig! De laatste km is pittig en ruig. Als we net onder de top het bord van Welkom in Zuid-Tirol passeren, weten we dat we er bijna zijn: het Pfitscherjochhaus. Vlak voor de top zien we de banieren CYCLOsportive Begeleider Rutger Jan wacht de deelnemers 1 voor 1 op. Het is vijf graden op de top. Maar wat graag laten de avonturiers de warme deken om zich heen slaan. Ook de aangereikte schnaps is meer dan welkom!

Etappe 2: Pfitscherjoch-Dürrensteinhütte | 129 km | 2.100 hm’s

Ontwaken op de Pfitscherjoch op 2.276 meter hoogte is een belevenis. Op deze hoogte is het uitzicht fenomenaal. Er staat één berghut en verder alleen maar de ruige natuur van Zuid-Tirol. Als de wolken wat zijn weggetrokken, kijken we diep beneden ons richting het Pustertal. Vandaag fietsend de deelnemers meer bergafwaarts dan dat er geklommen moet worden. Desalnietemin worden er nog steeds meer dan 2.000 hoogtemeters gemaakt. Leider in het klassement Douwe laat zich vanaf de start al gek maken door achtervolger Guy. In het Pusterdal wordt er dan ook door een aantal deelnemers gekoerst. Als we in Bruneck besluiten te gaan lunchen, besluit Daan (nr3 in het klassement) door te fietsen. Geen probleem. Expeditie Dolomieten is een selfsupported event, waarbij iedereen zijn eigen beslissingen moet nemen. Het zit Douwe niet lekker. Onrustig ‘geniet’ hij van zijn pizza, balend dat Daan is doorgereden. Daan zien we niet meer terug. Solo legt hij het laatste deel van de route af.

Prato Piazza

De klim naar de finish is een pittige! Al gaat het in etappe 2 meer bergaf dan bergop, na 114 km doet 15 km klimmen toch pijn. Het zijn ook niet de meest lieve stijgingspercentages. Op vijf kilometer voor het einde krijgen de deelnemers zelfs een stuk van 1,5 km voor de kiezen waarin er a 15% geklommen moet worden! Ook nu weer wordt al dat harde werken beloont. Na het steilste stuk op Prato Piazza, gaat de weg over in een gravelweg naar de Dürrensteinhütte. De Dürrensteinhütte is het prachtige eindstation van etappe 2. Toeristischer dan de Pfitscherjoch, dat moet gezegd, maar het uitzicht is hier wederom fenomenaal. Van verre zien we Rutger Jan al staan. De banieren van CYCLOsportive wapperen in de wind. Geen bewolking meer in Zuid-Tirol. Geen koude temperaturen. Na het stempel in het Expeditie Dolomieten paspoort gezet te hebben, kunnen de deelnemers in de zon genieten van een drankje en van elkaars verhalen.

Etappe 3: Dürrensteinhütte-Fortezza | 120 km | 2.700 hm’s

De derde etappe is met recht de Koninginnen-etappe met de keuze uit drie loodzware routes. De meeste deelnemers starten met een prachtige gravelafdaling, om vervolgens over de oude spoorlijn (nu een gravelweg) koers te zetten naar Natuurpark Fanes Sennes. De groep is vandaag vooral op zichzelf aangewezen. Het terrein is zo veeleisend dat de groep vanaf de eerste kilometer uit elkaar valt. De klim naar Rifugio Ra Stua is killing. Tergend langzaam kruipen de deelnemers hier omhoog. De klim van slechts 4 km komt niet onder de 10% stijgingspercentage. We zien meer 15% op onze fietscomputers dan ons lief is. Na Ra Stua mogen we het even wat rustig aan doen. Het is een voorbode van heel veel ellende.

Rifugio Pederü

Na een aantal kilometer fietsen over een mooie gravelweg in de prachtige natuur, gaat de weg toch echt opeens flink omhoog. Fietsen wordt op een gegeven moment onmogelijk. Alle deelnemers moeten van de fiets. Hoort hike-a-bike bij bikepacken? Wij vinden van wel. Om je heen kijkend voel je de macht van de natuur. Hier hebben wij niets te vertellen. Ook lopend, blijven we genieten van de omgeving! Als je denkt alles gehad te hebben en je weer op de fiets kan stappen, volgt de afdaling naar Pederü… Niet normaal steil. Er zijn deelnemers die in staat zijn dit deel van de route fietsend af te leggen. Zelf loop ik de steilste stukken. Mijn fiets wil harder vooruit dan mijn benen aankunnen. Gelukkig komt iedereen zonder kleerscheuren beneden.

Passo delle Erbe

We noemden dag drie DE Koninginnen-etappe. Pederü zou een prachtige finishplaats zijn van dag drie, maar de deelnemers kunnen hier slechts even tot rust komen. Niet Pederü is het eindpunt, maar Fortezza. Voordat de deelnemers daar arriveren moeten er toch echt nog een paar bergpassen overwonnen worden met onder andere de Passo delle Erbe, ± 25 km klimmen a 8% gemiddeld. Het is warm in het dal en als de deelnemers rond de middag aan de lange klim beginnen is het ruim 20 graden. Tel daarbij op wat de deelnemers al achter de rug hebben en je weet dat dit een loodzware klim is. De strijd om de dagwinst gaat weer tussen Guy en Douwe. Duidelijk de twee sterkste fietsers. Maar iedereen komt zichzelf vandaag tegen. Samen met Pascal besluiten we uitgebreid te lunchen op de top van de Passo delle Erbe. Geen straf bij Utia Börz! Daarna is het nog afdalen naar Brixen en via een glooiende weg richting Fortezza om met een heerlijke BBQ door Rutger Jan ontvangen te worden.

Etappe 4: Fortezza-Tulfes | 97 km | 2.100 hm’s

De deelnemers zijn moe, logisch. Maar na een goed ontbijt in Hotel Sachsenklemme moeten ze er toch echt aan geloven. Nog één dag genieten/afzien tijdens Expeditie Dolomieten. Een crash (op dag 3) met een motorrijder waarbij reisleider Gerrit van CYCLOsportive zijn arm breekt, maakt het klassement in één klap een stuk onbelangrijker. Een ongeluk zit in een klein hoekje… De groep heeft op de laatste dag de keuze uit twee routes. Een route met en een route zonder de Brenner Grenzkamm.

Brenner Grenzkamm

De Brenner Grenzkamm is een oude militaire weg hoog boven de Brennerpas. Vanuit Vipiteno beginnen de taaiste deelnemers aan de uitdagende klim naar de Brenner Grenzkamm. Een onverharde weg vol met haarspeldbochten leidt de mannen naar een hopelijk prachtig uitzicht over de Brenner. Douwe klautert het beste omhoog en komt boven in een spookachtig landschap. Het zit potdicht en de mistflarden geven de Brenner Grenzkamm iets mysterieus. Een jaar eerder was het uitzicht op de omliggende bergtoppen fenomenaal. Nu is er niet meer te zien dan een smalle onverharde bergweg en een tiental geiten die de weg blokkeren. Het heeft ook wel iets. Na de afdaling moeten de deelnemers nog een paar kilometer klimmen richting de finish in Tulfes. De medaille met de tekst ‘You are tough enough’ is meer dan verdiend! Wie de winnaar was? Douwe (van Douwe doet Dingen) is met recht uitgeroepen tot winnaar.

Volgend jaar staat de Expeditie Dolomieten weer op het programma. We hebben de route nog mooier weten te maken. Weer een aantal fraaie gravelwegen ontdekt. Delen van de route hebben we opnieuw ontworpen. Saai zal het wederom zeker niet worden. Ben jij stoer genoeg? Ga je mee?