Hoe voorkom je blessures bij wielrenners?

CYCLOsportive ging met chiropractor van het Sport Medisch Centrum Jeroen Bosch Ziekenhuis Wim Brussee in gesprek om deze vraag te beantwoorden.

WielerFit XL is een begeleidingsprogramma voor alle wielrenners en mountainbikers, van recreatieve fietsers tot (semi)professionals. Op de fiets gezond bewegen en presteren voor iedereen, dat is ons doel! Met het team van Wielerfit XL biedt het Sport Medisch Centrum van het Jeroen Bosch Ziekenhuis optimale zorg, advies en begeleiding voor wielrenners op elk niveau. Vandaag is Wim Brussee, chiropractor, aan het woord.

Je behandelt o.a. geblesseerde wielrenners. Welke blessures zie jij het meest langskomen? 

Bij de wielrenners zien we met name kniekklachten, heup-bekkenklachten, nek schouderkalchten en tintelende handen.

Lees ook: Zo bereid je je voor op een meerdaagse fietsreis

Mag ik een chiropractor een kraker noemen? Of doe ik je daar tekort mee? Wat houdt jouw werk precies

Ik begon na 6 jaar in Nederland te hebben gewerkt als fysiotherapeut-manueel therapeut aan de studie chiropractie. Nadat ik in Engeland de studie chiropractie had afgerond startte ik in 1997 als chiropractor in Den Haag. Veel mensen zeiden toen al dat ze naar ” de kraker” wilden gaan. Ik was verbaasd, in Engeland kent men die term niet. Wel had je daar de zgn “bonesetters” dit waren artsen die dieren behandelden. Een erg ouderwetse term, dat vond ik maar niks. Echter na 28 jaar werken als chiropractor in Nederland is dit nog steeds niet veranderd. Er moet nog heel wat gebeuren voordat we die associatie kwijt zijn. Ik maak me er niet meer druk om, mijn patiënten weten beter 🙂. Jij mag me best ” kraker” noemen.

Als chiropractor behandel je blessures. Voorkomen is beter. Veel voorkomende klachten bij fietsers zijn klachten aan nek, schouders, rug, knie en heup. Welke oefeningen kunnen fietsers thuis doen om blessures te voorkomen en hoe vaak zou je dat moeten doen?  

Het beste is eerst te zorgen dat je gewrichten soepel zijn, met andere woorden maak dat je mobiliteit goed is. Een mobiel gewricht dicteert of de spieren die zich daar omheen bevinden hun werk goed kunnen doen. ” Mobility before Strength” . Je kunt nl. nooit een goede coördinatie en kracht ontwikkelen voordat de mobiliteit intact is. Je zenuwstelsel werkt als een auto-pilot in een moderne auto; voordat je gaat bewegen screent je zenuwstelsel hoe de stand is van alle gewrichten en waar je je bevindt in de ruimte. Bij elke kleine afwijking registreert je zenuwstelsel d.m.v. sensoren rond gewrichten en spieren in welke stand je staat. Daarna volgt de beweging gebaseerd op al die informatie. Is er een verandering, dan reageert het zenuwstelsel in een “split-second” en passen wij ons aan. Als alle gewrichten mobiel zijn dan reageren de spieren optimaal en is de output (coördinatie en kracht) optimaal. Dit kun je dan uit gaan breiden door te gaan trainen. Ga dus eerst werken aan flexibiliteit (denk bijv. aan yoga, dit doen veel professionele wielrenners) en daarna aan coördinatie (balans) en kracht.

Lees ook: Hoe belangrijk is een inspanningstest?

Hoe helpt een bikefitting bij het voorkomen van blessures?

Optimale hoeken geeft een mooiere krachtoverbrenging en voorkomt dat het lichaam niet overbelast raakt. Heeft de wielrenner links-rechts verschillen dan zul je dit merken in de output en treedt overbelasting aan 1 zijde op. Veel fietsers komen met blessures aan 1 zijde. Dat ligt dan vaak niet aan de fiets die symmetrisch is opgebouwd, hoogstens aan de plaatjes die niet gelijk staan. In de praktijk zie je ook vaak dat een lichaam dat a-symmetrisch is nog slechter gaat op een verkeerd afgestelde fiets. Is de fietspositie goed dan verdwijnt vaak al deels de klacht.

Veel bedrijven en fietsenmakers bieden een bikefitting aan. Wat is in jouw ogen een goede bikefitting?

Het is maar net vanuit welke hoek je het bekijkt. Géén bikefit doen is eigenlijk geen goed idee, je loopt nl het risico een blessure op te lopen. Een bikefit met als doel een framemaat te bepalen kan al een goede stap zijn; je voorkomt dat je een té groot of té klein frame koopt. Met wat extra tips ga je al een stuk optimaler zitten. Ga je daarna ook nog een keer de wielrenner zelf in het verhaal betrekken dan ben je echt aan het kijken of enerzijds de fiets past bij de wielrenner, maar anderzijds of de wielrenner ook past bij die fiets. De oorzaak van niet lekker zitten op een fiets moet je niet altijd zoeken bij de fiets, dikwijls ligt het aan de motor die op die fiets moet passen.

Wat is een preventie analyse precies en hoe ziet zo’n analyse er in de praktijk uit? 

Zoals hierboven zou ik willen antwoorden dat de fiets het chassis is en de wielrenner de motor. Als je kijkt naar de motor dan moet deze goed in het chassis passen. Doe je dat niet dan gaat het in de auto industrie fout; het chassis laat het afweten of de motor raakt oververhit. Wil je dit voorkomen dan moet je beide onderzoeken en op elkaar afstemmen. Daarmee voorkom je ellende en ben je preventief bezig.

Lees ook: Bereid je goed voor en maak van jouw Granfondo een succes

Ga je sneller fietsen van een goede bikefitting?

Nou je zou het anders moeten vragen: ga je efficiënter fietsen na een goede bikefit? En dan antwoord ik ja! Kijk naar wie je voor je hebt, wat zijn de doelen, hoe getraind is men, hoe oud, hoe flexibel, etc. We kunnen elke wielrenner afstellen alsof ze een tijdrit van 30 km moeten gaan rijden en dan zo efficiënt mogelijk. De vraag is hoe lang men het volhoudt en vind men ons nog aardig aan het einde van de rit. Dus iedereen kan “agressiever” worden afgesteld, maar hoe lang gaat men dit volhouden. Een goede discussie vooraf – tijdens en na de meting is van belang. Een bikefitting is per definitie een discussie van vele elementen en als men het serieus neemt geen momentopname maar een proces. Af en toe is nadien nog een kleine correctie nodig. Onderschat ook niet dat je lichaam door training veranderd en je lichaamsbouw zich voortdurend aanpast.

Wim Brussee
Leeftijd: 59
Beroep: Sport-Chiropractor
Achtergrond: 6 jaar gewerkt als fysiotherapeut, sinds 1997 als (sport-chiropractor)
Hoeveel uren zit je per week op de fiets: Sinds vorig jaar gelukkig weer meer. Ik haal nu 7 uur fietsen per week, en dat zou ik graag willen uitbreiden naar 10 uur per week. Verder ben ik begonnen met Padel.